14个“ก开头”的泰语俗语สุภาษิต คําพังเพย สํานวนไทย หมวด ก
The following article is from 四点零翻译工作坊 Author 4.0汉泰云译客
点击上方
关注我们
泰语谚语 สำนวนไทย
01
阿瑜陀耶不缺有才德的人
กรุงศรีอยุธยาไม่สิ้นคนดี
สำนวนสุภาษิตนี้ หมายถึงเมื่อถึงคราวบ้านเมืองนั้นๆถึงคราวยากลำบาก ก็ยังเหลือคนดีมีความสามารถมาช่วยกอบกู้สถานการณ์ช่วยเหลือให้ผ่านพ้นไปได้
这个谚语意思是:在家国危难之时,仍会有德才兼备的子民来守护城池,帮助国家度过难关。
ที่มาของสำนวน คาดว่าน่าจะมาจากสมัยกรุงศรีอยุทธยาจริงๆ เนื่องจากปรากฎหลักฐานในสภาพขุนช้างขุนแผนด้วยว่า “คนดีไม่สิ้นอยุธยา” ในตอนเถรกวาดแก้แค้นพลายชุมพล
谚语的由来:估计其正出自阿育陀耶时期,因为在史诗《坤昌与坤平》中有据表明,“阿育陀耶不缺有才德的人”这句话早就传遍全国了。
02
滚石臼上山/难上加难 กลิ้งครกขึ้นภูเขา
สำนวนสุภาษิตนี้ “กลิ้งครกขึ้นภูเขา” นั้นหมายถึง เรื่องที่กำลังจะทำนั้นจะทำให้สำเร็จนั้นทำได้ยากลำบาก ต้องใช้ความพยายามและความสามารถอย่างมาก เปรียบเสมือนการ กลิ้งครกขึ้นภูเขา
谚语“滚石臼上山”的意思是,要做的事情很难成功,需要大量的努力和技巧,如同滚石臼上山。
ที่มาของสำนวน ส่วนสำนวนที่ว่า “เข็นครกขึ้นภูเขา” นั้นจริงๆแล้วไม่ถูกต้องเพราะต้องใช้คำว่า “กลิ้งครก” ไม่ใช่ “เข็นครก”
谚语的由来:也有人把它说成“เข็นครกขึ้นภูเขา” ,实际上这是不正确的,因为得用“กลิ้งครก”而不是“เข็นครก”。
03
等豆炒熟,芝麻糊了/顾此失彼
กว่าถั่วจะสุกงาก็ไหม้
สำนวนสุภาษิตนี้ หมายถึงลักษณะของการทำงานที่มีความรีรอลังเลใจ ทำให้แก้ไขปัญหาได้ไม่ทันท่วงที เมื่อได้อย่างหนึ่งแล้ว แต่กลับต้องเสียอีกอย่างหนึ่งไป
这个谚语的意思是,做事的时候如果犹豫不决,考虑不周,使得处理问题不及时,当顾及一件事之后,就会损失另一件事。
ที่มาของสำนวน มาจากการคั่วถั่วกับงาในกระทะเดียวกัน ถั่วเป็นของสุกช้างาสุกเร็ว หากมัวรอไห้ถั่วสุก งาก็ไหม้ไปซะก่อน
谚语的由来:源于把豆子和芝麻放在同一个锅里炒,豆子熟得慢,芝麻熟得快,等到豆子熟了的时候,芝麻早就糊了。
04
กินที่ลับขับที่แจ้ง
สำนวนสุภาษิตนี้ การได้ประโยชน์กันในที่ลับไม่มีใครรู้ แต่ต่อมามีการขัดข้องกันจึงนำเรื่องที่เคยทำนั้นมาเปิดเผยให้หลายๆคนรับรู้ มักใช้ในเชิงชู้สาว
这个谚语的意思是,从无人知晓的秘密中得到了共同利益,但是后来反目因而把曾经做过的那些事公之于众,常常用于通奸。
ที่มาของสำนวน เป็นการเปรียบเปรยกับการกินอาหารในที่ส่วนตัว ซึ่งไม่มีใครเห็น แต่เมื่อเวลาขับถ่ายกลับถ่ายในที่สาธารณะ มีคนเห็นมากมาย ซึ่งเป็นการกระทำที่ไม่ดี
อีกสำนวนนึงที่เห็นบ่อยและมีความหมายเดียวกันก็คือ “กินที่ลับไขที่แจ้ง”
谚语的由来:就如同在私下里吃饭,没人看见;但是在公共场所拉屎拉尿,有很多人看见,是一种不好的行为。
另一个常用的同义词就是“กินที่ลับไขที่แจ้ง”
05
食人馂余 กินน้ำใต้ศอก
สํานวนสุภาษิตนี้ หมายไปในทางที่ว่าถึงจะได้อะไรสักอย่างก็ไม่เทียมหน้าหรือไม่เสมอหน้าเขา เช่นหญิงที่ได้สามี แต่ต้องตกไปอยู่ในตำแหน่งเมียน้อย ก็เรียกว่า “กินน้ำใต้ศอกเขา”
这个谚语的意思是,即使得到了某些东西,得到了的东西也不平等。例如女人嫁了人,却不得不沦为小妾,这就叫做食人馂余。
ที่มาของสํานวน คนในสมัยก่อนอธิบายว่า คนหนึ่งเอาสองมือรองน้ำมากิน มากิน อีกคนหนึ่งรอหิวไม่ไหวเลยเอาปากเข้าไปรองน้ำที่ไหลลงมาข้อศอก ของคนกอบน้ำกินนั้นเพราะรอหิวไม่ทันใจ
此谚语的由来:以前的人解释说“一个人用两只手舀水喝,另一个人渴得忍不住了,就用嘴去接捧水喝的那个人手肘流下来的水,因为实在饥渴难耐。”
06
恩将仇报 กินบนเรือน ขี้รดบนหลังคา
สํานวนสุภาษิตนี้ หมายถึงคนที่เนรคุณคนเปรียบได้กับคนที่อาศัยพักพิงบ้านเขาอยู่แล้ว คิดทำมิดีมิชอบให้เกิดขึ้นภายในบ้านนั้น ทำให้เจ้าของบ้านที่ให้อาศัยต้องเดือดร้อน
这个谚语的意思是,不懂得感恩的人就如同居住在主人家,却想在主人家惹是生非,让房主陷入困境。
ที่มาของสํานวน มาจากที่คนโบราณเอาลักษณะของแมวที่ไม่ดี คือกินแล้วถ่ายไม่เป็นที่ โดยขึ้นไปขี้บนหลังคาให้เป็นที่สกปรกเลอะเทอะเพราะคนสมัยก่อนต้องการให้หลังคาสะอาดเพื่อรองน้ำฝนไว้กิน จึงเอาแมวที่ทำไม่ดีนี้ มาเปรียบเทียบกับคนชั่วที่ไม่รู้จักบุญคุณคน
谚语的由来:来源于古代人对坏猫的认知,坏猫吃了东西不在固定的地方拉屎,跑到房顶上拉屎,搞得房顶脏乱不堪,而古时候人们又需要让屋顶保持干净来收纳雨水以供饮用,因此将恩将仇报的人比作习惯不好的猫。
07
做贼心虚 กินปูนร้อนท้อง
这个谚语的意思是,当一个人做错事情之后害怕别人会抓住自己的把柄,事实上,并没有人知道,但是在别人知道前就表现的很可疑。
สํานวนสุภาษิตนี้ เปรียบเหมือนคนเมื่อทำความผิดแล้วเกรงว่าคนอื่นจะจับความผิดของตนได้ อันที่จริง เฉยไว้ก็ไม่มีใครรู้แต่กลับแสดงอาการพิรุธออกมาให้เห็นก่อนที่คนอื่นจะรู้
谚语的由来:产生于人们拿石灰骗壁虎吃,当它吃了石灰之后会头晕目眩,会发出“咯咯”声音,当人们听了就会说是因为它肚子痛。
ที่มาของสํานวน เกิดจากการที่คนเราเอาปูนมาล่อให้ตุ๊กแกกินเข้าไป ซึ่งเมื่อมันกินมันจะมีอาการเมา งัวเงีย ส่งเสียงร้องแก้กๆ ซึงพอคนฟังก็เหมาเอาว่าเป็นเพราะมันร้อนท้อง
08
因小失大 กินน้ำเห็นปลิง
这个谚语是说,在将要去做某件事情的时候,遇到了一些不顺心的事,因此便把事情搁置了。
สํานวนสุภาษิตนี้ หมายถึงการจะทำสิ่งใดๆอยู่แล้ว แต่ไปเจออะไรที่ไม่ไว้วางใจ จึงไม่ทำสิ่งนั้นๆต่อให้จบ
谚语的由来:就像人们想喝从池塘舀起来的水,但是刚好看到了池子里有蚂蝗,就产生厌恶之心,不再想喝那杯水了。
ที่มาของสํานวน เปรียบเปรยถึงคนที่จะกินน้ำในแก้วที่ตักมาจากบ่อ แต่เผอิญเหลือบไปเห็นน้ำในบ่อมีปลิงอยู่ ก็เกิดอาการรังเกียจไม่อยากกินน้ำในแก้วนั้นแล้ว
09
聚沙成塔 เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน
这句谚语的意思是,不论是大小工作或是做什么生意,都要从小开始,点滴积累,为之付出努力,最后便能看到成果。
สํานวนสุภาษิตนี้ หมายความว่าถึงจะทำงานเล็กใหญ่ หรือค้าขายอะไรก็ตาม ก็พยายามค่อยๆ ทำให้ดีขึ้นแม้เล็กน้อยๆ เมื่อรวมกันและใช้เวลาก็จะทำให้การงานนั้นเห็นผลเป็นรูปเป็นร่างขึ้นมาได้
谚语的由来:“เบี้ย”(津贴)在以前是一种贝类叫做 “เบี้ยจั่น”用于充当钱币买卖商品,但是面额小.就用于小集市或者是一些零散的地摊,因为在买卖贝壳与物品交换时看不出贝壳不值钱。
ที่มาของสํานวน “เบี้ย”ในสมัยก่อนเป็นพวกหอยชนิดหนึ่งเรียกว่า “เบี้ยจั่น” ใช้เป็นเงินแลกเปลี่ยนซื้อของได้ แต่มีราคาต่ำแปลตามตัวอักษรนี้ก็ว่าเก็บเบี้ยที่ตกอยู่ตามใต้ถุนร้าน หรือแผงลอยวางของขายซึ่งตกหล่นอยู่บ้าง เพราะมีการซื้อขายแลกเปลี่ยนเบี้ยกับของโดยไม่เห็นว่าจะเป็นเบี้ยมีราคาต่ำ
10
造化弄人
เกลียดขี้ขี้ตามเกลียดความความถึง
这个谚语意思是说,当我们讨厌什么之后就会常常遇到什么,就好比女孩不喜欢花心的男人,但是最后还是找了一个花心的老公。
สํานวนสุภาษิตนี้ หมายถึง การที่คนเราเกลียดสิ่งไหนแล้วมักจะได้สิ่งนั้น เปรียบได้กับหญิงสาวไม่ชอบผู้ชายที่เจ้าชู้ แต่ต่อมาก็ได้สามีที่เจ้าชู้ในที่สุด
谚语的确切来源未知。
ที่มาของสํานวน ไม่ทราบที่มาแน่ชัด
11
巧伪趋利
เกลียดตัวกินไข่เกลียดปลาไหลกินน้ำแกง
这句谚语意思是,一直说讨厌他但是又想从他身上得到利益,或他的东西,如:一个人嘴里总是说不喜欢他,但是当他给东西时这个人照样接受。
สํานวนสุภาษิตนี้ หมายความไปในทางที่ว่าเกลียดตัวเขาแต่อยากได้ผลประโยชน์จากเขา หรือของๆเขา เช่น คนหนึ่งปากบ่นว่าไม่ชอบเขา แต่เมื่อเขาให้ของมาก็รับไว้
谚语的由来:一些人因为外形而讨厌鳗鱼,但是当拿来做香香的鳗鱼汤时又会喝汤。
ที่มาของสํานวน บางคนเกลียดปลาไหลในรูปร่างของมัน แต่เมื่อเอามาทำน้ำแกงที่มีรสหอมก็กินน้ำแกง
12
自讨苦吃 แกว่งเท้าหาเสี้ยน
这句谚语意思是,人们多管别人的不必要的麻烦事,使得自己陷入麻烦里。
สํานวนสุภาษิตนี้ หมายถึงคนที่เข้าไปยุ่งเรื่องของคนอื่นทั้งๆที่ไม่จำเป็น จนทำให้ตัวเองนั้นเดือนร้อน
谚语的由来:就相当于自己赤脚去地上走,直到自己的脚被戳伤。
ที่มาของสํานวน เปรียบเปรยถึงการนำเท้าเปล่าของตนเอง ไปแกว่งในพื้นดินจนเท้าตัวเองถูกเสี้ยนตำ
13
贪得无厌 ไก่กินข้าวเปลือก
这句谚语是说,如果想要充分表达就需要说,“只要鸡还在吃米,那么我们就要收受贿赂”。指的是贪污受贿的人的深恶本性。
สํานวนสุภาษิตนี้ ถ้าพูดให้เต็มความก็ต้องพูดว่า “ตราบใดที่ไก่ยังกินข้าวเปลือกอยู่ ตราบนั้นคนเราก็ยังอดกินสินบนไม่ได้” หมายถึงนิสัยลึกๆของคนนั้นยังไงก็ชอบที่จะรับสินบน
谚语的由来:经了解是使用了中国以前的格言,之后泰国人拿来翻译为泰语,在以前很常用。
ที่มาของสํานวน เข้าใจว่าเป็นคำพังเพยของจีนเอามาใช้เป็นภาษาของเขาก่อน แล้วไทยเราเอามาแปลเป็นภาษาไทย มีใช้กันอยู่มากในสมัยก่อนๆ
14
舍近求远 ใกล้เกลือกินด่าง
这句谚语是说,好找的东西或者相近的东西价值高却不被选择,转过头拿离得远或者难找的但价值低的东西来用。
สํานวนสุภาษิตนี้ สิ่งที่หาได้ง่ายหรืออยู่ใกล้ตัวที่มีคุณค่ากว่ากลับไม่เอา แต่กลับไปเอาสิ่งที่อยู่ไกลหรือหายากแต่มีคุณค่าด้อยกว่ามาใช้
谚语的由来:就相当于找盐比找碱容易,但回头找碱来食用了。
ที่มาของสํานวน เปรียบเหมือน การหาเกลือหาง่ายกว่าด่าง แต่กลับไปหาด่างมากิน
泰文资料来源:https://www.suphasitthai.com
注:本文转自四点零翻译工作坊,转载时有改动
生词
单词整理 | 李兴玉
单词主播 | 包涵
单词审核 | 杨晓琳
编 辑 | 吴金凤
审 核 | 杨佳奇
图片来源网络
转载声明
本文转载自四点零翻译工作坊
转载时有改动